Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

flamma V

  • 1 flamma

        flamma ae, f    [2 FLAG-], a blazing fire, blaze, flame: undique flammā torrerentur, S.: flammam concipere, take fire, Cs.: circumventi flammā, Cs.: effusa flamma pluribus locis reluxit, L.: inter flammas circus elucens, blazing stars: flammam tenebat Ingentem, a torch, V.: flammas cum puppis Extulerat, V.: extrema meorum, funeral torch, V.: modum Ponere iambis flammā, H.: flammā ferroque absumi, fire and sword, L.: mixta cum frigore, heat, O.: stant lumina flammā, glare, V.: flammae latentis Indicium rubor est, fever, O.— Provv.: E flammā petere cibum, i. e. suffer extreme hunger, T.: Prius undis flamma (sc. miscebitur), sooner will fire mingle with water: Unda dabit flammas, O.—Fig., the flame of passion, fire of love, glow, flame, passion, wrath: amoris: conceptae pectore flammae, O.: Digne puer meliore flammā, H.: oratoris: ultrix, V.— A devouring flame, danger, destruction, ruin: qui ab aris flammam depellit: ex illā flammā evolavit: implacatae gulae, i. e. raging hunger, O.
    * * *
    flame, blaze; ardor, fire of love; object of love

    Latin-English dictionary > flamma

  • 2 flamma

    flamma, ae, f. (st. flag-ma, zu flag-ro), die lodernde Flamme, das helle Feuer, I) eig.: 1) im allg.: cum flamma vitio virentium lignorum crepat, Sen.: effusa flamma pluribus locis reluxit, Liv.: flammam concipere, Feuer fangen, Caes.: se flammā eripere (im Bilde = der Beurteilung entgehen), Cic. – Sprichw., e flamma petere cibum, seine Nahrung aus dem Feuer holen (wir »seine Nahrung im Auskehricht aufsuchen«), von den hungrigsten und niedrigsten Menschen, Ter. eun. 491: prius undis flamma (sc. misceatur), griech. θασσον πῦρ ὕδατι μιχθήσεται, »eher wird sich Feuer mit Wasser vermischen« = eher wird etwas Unmögliches geschehen, Poëta b. Cic. Phil. 13, 49: ebenso unda dabit flammas, Ov. trist. 1, 8, 4. – 2) meton.: a) = flammende Sterne, -Blitze, Verg. u. Ov. – b) = daß Feuer, der Glanz, galea flammas vomens, Verg.: stant lumina flammā, Verg.: rubrā suffusus lumina flammā, Ov.: fl. purpurae, Plin. – II) übtr.: 1) im allg.: fl. belli, fl. invidiae, Cic. – 2) insbes., die Flamme, das Feuer = die Heftigkeit, fl. amoris, Cic.; u. bl. flamma, Hor. u. Ov.: vis et quasi fl. oratoris, Cic.: fl. gulae, Heißhunger, Cic.: ea fl. crescit, Feuer, d.i. heftiger Trieb, Ehrbegierde usw., Sall.: ultrix fl., brennende Rache, Verg. – / Alter Genet. flammai, Lucr. 1, 725 u. 5, 1097.

    lateinisch-deutsches > flamma

  • 3 flamma

    flamma, ae, f. (st. flag-ma, zu flag-ro), die lodernde Flamme, das helle Feuer, I) eig.: 1) im allg.: cum flamma vitio virentium lignorum crepat, Sen.: effusa flamma pluribus locis reluxit, Liv.: flammam concipere, Feuer fangen, Caes.: se flammā eripere (im Bilde = der Beurteilung entgehen), Cic. – Sprichw., e flamma petere cibum, seine Nahrung aus dem Feuer holen (wir »seine Nahrung im Auskehricht aufsuchen«), von den hungrigsten und niedrigsten Menschen, Ter. eun. 491: prius undis flamma (sc. misceatur), griech. θασσον πῦρ δατι μιχθήσεται, »eher wird sich Feuer mit Wasser vermischen« = eher wird etwas Unmögliches geschehen, Poëta b. Cic. Phil. 13, 49: ebenso unda dabit flammas, Ov. trist. 1, 8, 4. – 2) meton.: a) = flammende Sterne, - Blitze, Verg. u. Ov. – b) = daß Feuer, der Glanz, galea flammas vomens, Verg.: stant lumina flammā, Verg.: rubrā suffusus lumina flammā, Ov.: fl. purpurae, Plin. – II) übtr.: 1) im allg.: fl. belli, fl. invidiae, Cic. – 2) insbes., die Flamme, das Feuer = die Heftigkeit, fl. amoris, Cic.; u. bl. flamma, Hor. u. Ov.: vis et quasi fl. oratoris, Cic.: fl. gulae, Heißhunger, Cic.: ea fl. crescit, Feuer, d.i. heftiger Trieb, Ehrbegierde usw., Sall.: ultrix fl., brennende Rache, Verg. – Alter Genet. flammai, Lucr. 1, 725 u. 5, 1097.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > flamma

  • 4 flamma

    flamma flamma, ae f пламя

    Латинско-русский словарь > flamma

  • 5 flamma

    [st1]1 [-] flamma, ae, f. [*flagma*]:    - cf gr. ϕλέγω --- ϕλόξ, ϕλογός: flamme. a - flamme, feu, incendie; péril.    - flammam concipere, Caes. BC. 2, 14, 2: prendre feu.    - flamma ferroque, Liv. 30, 6: par le fer et le feu.    - e flamma cibum petere, Ter. Eun. 3, 2, 38: aller chercher sa nourriture dans les flammes (affronter les plus grands dangers pour obtenir un avantage).    - flamma fumo est proxima, Plaut. Curc. 53 (prov.): il n'y a pas de fumée sans feu.    - is se eripuit flammā, Cic.: il échappa au péril (aux flammes).    - ordo flammarum, Virg.: rangée de torches.    - flammae volantes caeli, Lucr.: les astres qui errent dans le ciel. b - feu de l'amour, ardeur, violent désir, passion, enthousiasme.    - flamma amoris, Cic. Verr. 5, 92: feux de l'amour.    - flamma oratoris, Cic. Br. 93: le feu de l'orateur.    - flamma civilis discordiae, Cic. Fam. 16, 11, 2: le feu de la discorde civile.    - flamma gulae, Ov. M. 8: les tourments de la faim.    - amoris flammā conflagrare, Cic.: brûler des feux de l'amour.    - digne puer meliore flammā, Hor. C. 1, 27, 20: enfant, qui méritait d'autres amours.    - excute virgineo conceptas pectore flammas, Ov. M. 7.17: étouffe les feux allumés dans ton sein.    - flamma oratoris exstinguitur, Cic.: l'enthousiasme de l'orateur s'éteint. c - feu, vif éclat, couleur éclatante.    - Plin. 35, 46 ; Virg. En. 6, 300 ; Ov. M. 11, 368. [st1]2 [-] Flamma, ae, m.: Flamma (surnom).    - Plin. 22, 11 ; Tac. H. 4, 45.
    * * *
    [st1]1 [-] flamma, ae, f. [*flagma*]:    - cf gr. ϕλέγω --- ϕλόξ, ϕλογός: flamme. a - flamme, feu, incendie; péril.    - flammam concipere, Caes. BC. 2, 14, 2: prendre feu.    - flamma ferroque, Liv. 30, 6: par le fer et le feu.    - e flamma cibum petere, Ter. Eun. 3, 2, 38: aller chercher sa nourriture dans les flammes (affronter les plus grands dangers pour obtenir un avantage).    - flamma fumo est proxima, Plaut. Curc. 53 (prov.): il n'y a pas de fumée sans feu.    - is se eripuit flammā, Cic.: il échappa au péril (aux flammes).    - ordo flammarum, Virg.: rangée de torches.    - flammae volantes caeli, Lucr.: les astres qui errent dans le ciel. b - feu de l'amour, ardeur, violent désir, passion, enthousiasme.    - flamma amoris, Cic. Verr. 5, 92: feux de l'amour.    - flamma oratoris, Cic. Br. 93: le feu de l'orateur.    - flamma civilis discordiae, Cic. Fam. 16, 11, 2: le feu de la discorde civile.    - flamma gulae, Ov. M. 8: les tourments de la faim.    - amoris flammā conflagrare, Cic.: brûler des feux de l'amour.    - digne puer meliore flammā, Hor. C. 1, 27, 20: enfant, qui méritait d'autres amours.    - excute virgineo conceptas pectore flammas, Ov. M. 7.17: étouffe les feux allumés dans ton sein.    - flamma oratoris exstinguitur, Cic.: l'enthousiasme de l'orateur s'éteint. c - feu, vif éclat, couleur éclatante.    - Plin. 35, 46 ; Virg. En. 6, 300 ; Ov. M. 11, 368. [st1]2 [-] Flamma, ae, m.: Flamma (surnom).    - Plin. 22, 11 ; Tac. H. 4, 45.
    * * *
        Flamma, huius flammae. Flambe, ou Flamme.
    \
        Flamma fumo est proxima. Plautus. Il n'est jamais feu sans fumee.
    \
        Compescere flammam mero. Ouid. Esteindre.
    \
        Hebetare flammas. Ouid. Leur oster la puissance de brusler et faire mal.
    \
        Mollire cibum vapore flammae. Lucret. Cuire.
    \
        Flamma, Periculum aliquando significat. Cic. Danger.
    \
        Feruida flamma. Ouid. Ardant amour.
    \
        Pronuba flamma. Claud. Le desir d'estre mariee.
    \
        Abire in flammas. Ouid. Estre tout embrasé d'amour.
    \
        Assumere nouas flammas. Ouid. Faire nouvelles amours.

    Dictionarium latinogallicum > flamma

  • 6 Flamma

    1.
    flamma, ae (archaic gen. sing. flammaï, Lucr. 1, 725; 900; 5, 1099), f. [for flagma, v. flagro; cf. Gr. phlegma, from phlegô], a blazing fire, a blaze, flame (cf. ignis).
    I.
    Lit.: fana flammā deflagrata, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 116 ed. Vahl.); Lucr. 6, 1169:

    dicere aiunt Ennium, flammam a sapiente facilius ore in ardente opprimi quam bona dicta teneat,

    Cic. de Or. 2, 54, 222:

    flammam concipere,

    to take fire, Caes. B. C. 2, 14, 2:

    flammā torreri,

    id. B. G. 5, 43, 4:

    flamma ab utroque cornu comprehensa, naves sunt combustae,

    id. B. C. 3, 101, 5:

    circumventi flammā,

    id. B. G. 6, 16, 4:

    effusa flamma pluribus locis reluxit,

    Liv. 30, 6, 5:

    flammam sedare,

    Cic. Rep. 1, 42 fin.:

    lumina illa non flammae, sed scintillis inter fumum emicantibus similia,

    Quint. 8, 5, 29:

    solis flammam per caeli caerula pasci,

    the blazing light, Lucr. 1, 1090:

    erat is splendidissimo candore inter flammas circulus elucens,

    i. e. among the blazing stars, Cic. Rep. 6, 16:

    polo fixae flammae,

    Ov. Tr. 4, 3, 15:

    deum genitor rutilas per nubila flammas Spargit,

    i. e. flashing lightnings, id. F. 3, 285:

    flammam media ipsa tenebat Ingentem,

    i. e. a torch, Verg. A. 6, 518; so,

    armant picis unguine flammas,

    Val. Fl. 8, 302;

    for ignis: modum ponere iambis flammā,

    Hor. C. 1, 16, 3:

    flamma ferroque absumi,

    by fire and sword, Liv. 30, 6; Juv. 10, 266.—
    b.
    Provv.
    (α).
    Flamma fumo est proxima:

    Fumo comburi nihil potest, flamma potest,

    i. e. the slightest approach to impropriety leads to vice, Plaut. Curc. 1, 1, 53. —
    (β).
    E flamma cibum petere, to snatch [p. 757] food from the flames, i. e. to be reduced to extremities for want of it, Ter. Eun. 3, 2, 38 (cf. Cat. 59).—
    (γ).
    Prius undis flamma (sc. miscebitur), sooner will fire mingle with water, of any thing impossible, Poët. ap. Cic. Phil. 13, 21, 49.—
    (δ).
    Unda dabit flammas, Ov. Tr. 1, 8, 4.—
    (ε).
    flamma recens parva sparsa resedit aqua, = obsta principiis, Ov. H. 17, 190.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of color, flame-color:

    reddit flammam excellentis purpurae,

    Plin. 35, 6, 27, § 46:

    stant lumina (i. e. oculi) flammā,

    his eyes glare with fire, Verg. A. 6, 300; cf.:

    rubrā suffusus lumina flammā,

    Ov. M. 11, 368.—
    2.
    Fever-heat, Ov. M. 7, 554.—
    II.
    Trop., viz., acc. as the notion of glowing heat or of destructive power predominates (cf. flagro, II.).—
    A.
    The flame or fire of passion, esp. of love, the flame or glow of love, flame, passion, love:

    amoris turpissimi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    cuncto concepit pectore flammam Funditus,

    Cat. 64, 92; cf.:

    excute virgineo conceptas pectore flammas,

    Ov. M. 7, 17:

    digne puer meliore flammā,

    Hor. C. 1, 27, 20:

    ira feri mota est: spirat pectore flammas,

    Ov. M. 8, 355; Sil. 17, 295:

    omnis illa vis et quasi flamma oratoris,

    Cic. Brut. 24, 93; cf.:

    scilicet non ceram illam neque figuram tantam vim in sese habere, sed memoria rerum gestarum eam flammam egregiis viris in pectore crescere,

    Sall. J. 4, 6.—
    B.
    A devouring flame, destructive fire, suffering, danger:

    incidi in ipsam flammam civilis discordiae vel potius belli,

    Cic. Fam. 16, 11, 2:

    invidiae,

    id. de Or. 3, 3, 11:

    is se tum eripuit flammā,

    id. Brut. 23, 90:

    implacatae gulae,

    i. e. raging hunger, Ov. M. 8, 849.—
    C.
    Flamma Jovis, the name of a red flower, Plin. 27, 7, 27, § 44.
    2.
    Flamma, ae, m., a Roman surname, Tac. H. 4, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > Flamma

  • 7 flamma

    1.
    flamma, ae (archaic gen. sing. flammaï, Lucr. 1, 725; 900; 5, 1099), f. [for flagma, v. flagro; cf. Gr. phlegma, from phlegô], a blazing fire, a blaze, flame (cf. ignis).
    I.
    Lit.: fana flammā deflagrata, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 116 ed. Vahl.); Lucr. 6, 1169:

    dicere aiunt Ennium, flammam a sapiente facilius ore in ardente opprimi quam bona dicta teneat,

    Cic. de Or. 2, 54, 222:

    flammam concipere,

    to take fire, Caes. B. C. 2, 14, 2:

    flammā torreri,

    id. B. G. 5, 43, 4:

    flamma ab utroque cornu comprehensa, naves sunt combustae,

    id. B. C. 3, 101, 5:

    circumventi flammā,

    id. B. G. 6, 16, 4:

    effusa flamma pluribus locis reluxit,

    Liv. 30, 6, 5:

    flammam sedare,

    Cic. Rep. 1, 42 fin.:

    lumina illa non flammae, sed scintillis inter fumum emicantibus similia,

    Quint. 8, 5, 29:

    solis flammam per caeli caerula pasci,

    the blazing light, Lucr. 1, 1090:

    erat is splendidissimo candore inter flammas circulus elucens,

    i. e. among the blazing stars, Cic. Rep. 6, 16:

    polo fixae flammae,

    Ov. Tr. 4, 3, 15:

    deum genitor rutilas per nubila flammas Spargit,

    i. e. flashing lightnings, id. F. 3, 285:

    flammam media ipsa tenebat Ingentem,

    i. e. a torch, Verg. A. 6, 518; so,

    armant picis unguine flammas,

    Val. Fl. 8, 302;

    for ignis: modum ponere iambis flammā,

    Hor. C. 1, 16, 3:

    flamma ferroque absumi,

    by fire and sword, Liv. 30, 6; Juv. 10, 266.—
    b.
    Provv.
    (α).
    Flamma fumo est proxima:

    Fumo comburi nihil potest, flamma potest,

    i. e. the slightest approach to impropriety leads to vice, Plaut. Curc. 1, 1, 53. —
    (β).
    E flamma cibum petere, to snatch [p. 757] food from the flames, i. e. to be reduced to extremities for want of it, Ter. Eun. 3, 2, 38 (cf. Cat. 59).—
    (γ).
    Prius undis flamma (sc. miscebitur), sooner will fire mingle with water, of any thing impossible, Poët. ap. Cic. Phil. 13, 21, 49.—
    (δ).
    Unda dabit flammas, Ov. Tr. 1, 8, 4.—
    (ε).
    flamma recens parva sparsa resedit aqua, = obsta principiis, Ov. H. 17, 190.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of color, flame-color:

    reddit flammam excellentis purpurae,

    Plin. 35, 6, 27, § 46:

    stant lumina (i. e. oculi) flammā,

    his eyes glare with fire, Verg. A. 6, 300; cf.:

    rubrā suffusus lumina flammā,

    Ov. M. 11, 368.—
    2.
    Fever-heat, Ov. M. 7, 554.—
    II.
    Trop., viz., acc. as the notion of glowing heat or of destructive power predominates (cf. flagro, II.).—
    A.
    The flame or fire of passion, esp. of love, the flame or glow of love, flame, passion, love:

    amoris turpissimi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    cuncto concepit pectore flammam Funditus,

    Cat. 64, 92; cf.:

    excute virgineo conceptas pectore flammas,

    Ov. M. 7, 17:

    digne puer meliore flammā,

    Hor. C. 1, 27, 20:

    ira feri mota est: spirat pectore flammas,

    Ov. M. 8, 355; Sil. 17, 295:

    omnis illa vis et quasi flamma oratoris,

    Cic. Brut. 24, 93; cf.:

    scilicet non ceram illam neque figuram tantam vim in sese habere, sed memoria rerum gestarum eam flammam egregiis viris in pectore crescere,

    Sall. J. 4, 6.—
    B.
    A devouring flame, destructive fire, suffering, danger:

    incidi in ipsam flammam civilis discordiae vel potius belli,

    Cic. Fam. 16, 11, 2:

    invidiae,

    id. de Or. 3, 3, 11:

    is se tum eripuit flammā,

    id. Brut. 23, 90:

    implacatae gulae,

    i. e. raging hunger, Ov. M. 8, 849.—
    C.
    Flamma Jovis, the name of a red flower, Plin. 27, 7, 27, § 44.
    2.
    Flamma, ae, m., a Roman surname, Tac. H. 4, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > flamma

  • 8 flamma

    ae f. [одного корня с flagro ]
    1) пламя, огонь
    concipere flammam Cs — загореться, запылать
    e flamma petere cibum погов. Terхватать пищу с (погребального) костра (т. е. не брезгать ничем)
    prius undis f. (sc. miscebitur) погов. Poëta ap. Cскорее огонь смешается с водой ( о невозможном)
    f. fumo est proxĭma погов. Pl — где огонь, там и дым
    2) огонь, жар, пыл (f. belli, invidiae C); страсть (f. amoris C; veteris vestigia flammae V)
    3) блеск, сияние, сверкание ( galea flammas vomens V)

    Латинско-русский словарь > flamma

  • 9 flamma

    пламя, огонь, flamma consumtus (1. 45 § 3 D. 9, 2. 1. 2 C. Th. 7, 18);

    flammis puniri (1. 6 § 1 C. Th. 7, 18);

    flammeus, пламенный: flammeis ignibus exuri (Coll. XV. 3 § 6).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > flamma

  • 10 flamma

    flame, fire.

    Latin-English dictionary of medieval > flamma

  • 11 flamma

    , ae f
    пламя, огонь

    Latin-Russian dictionary > flamma

  • 12 flamma

    , ae f
      пламя, огонь

    Dictionary Latin-Russian new > flamma

  • 13 Flamma fumo est proxima

    Где дым, тут же рядом и огонь.
    Плавт, "Куркулион", 53.
    ср. Нет дыма без огня

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Flamma fumo est proxima

  • 14 Flamma fumo est proxima

    Flame follows smoke. (there is no smoke without fire) (Plautus)

    Latin Quotes (Latin to English) > Flamma fumo est proxima

  • 15 Est móllis flámma medúllas Íntere(a), ét tacitúm vivít sub péctore vúlnus

    Тонкий пламень снедает самые кости, и живет под грудью тайная рана.
    Вергилий, "Энеида", IV, 66-68 - о душевном состоянии карфагенской царицы Дидоны, пораженной любовью к Энею:
    Héu vat(um) ígnaráe mentés! Quid vóta furéntem,
    Íntere(a) ét tacitúm vivít sub réctore vólnus.
    Разум пророков слепой! Что ей, безумице, пользы
    В храмах, в пылких мольбах? По-прежнему пламя бушует
    В жилах ее, и живет в груди сокрытая рана.
    (Перевод С. Ошерова)
    Мой добрый учитель опять принялся читать Горация, а я сказал, что Гораций ничего Не стоит. Он хотел съесть меня и пригрозил лишить меня своей дружбы. Я с энтузиазмом восхвалял Вергилия и повторял знаменитые стихи: est mollis flamma medullas interea, et tacitum vivit sub pectore vulnus. (Бенито Перес Гальдос, Сарагоса.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Est móllis flámma medúllas Íntere(a), ét tacitúm vivít sub péctore vúlnus

  • 16 Где дым, тут же рядом и огонь

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Где дым, тут же рядом и огонь

  • 17 comprehendo

    com-prehendo (zsgzg. com-prēndo), prehendī (prēndī), prehēnsum (prēnsum), ere, I) zusammenfassen, zusammenhalten = verbinden, vereinigen, a) übh.: easque ipsas (naves) malis antennisque de nave in navem traiectis ac validis funibus velut uno inter se vinculo illigatis comprendit, Liv. – v. lebl. Subjj., oras vulneris suturae comprehendunt, Cels. 7, 4. no. 3. – b) als mediz. t.t. = durch etw. binden, medicamentum melle, Scrib. 70 extr. u.a. Veget. mul. 6, 27, 1.

    II) befassen, begreifen, A) eig.: 1) = umfassen, umschließen, a) übh.: vulva non maior (est), quam ut manu comprehendatur, Cels. 4, 1. p. 122, 31 D. – b) umgebend umschließen = umgeben, α) einen Körper umschließen, umschlingen, umwickeln, v. Binden u. dgl., fascia caput umeri comprehendere debet, Cels.: quā (linum) comprehendit alvum, Cels.: multae membranulae venas et arterias comprehendunt, Cels.: articuli validis nervis comprehenduntur, Cels. – filo comprehensae venae, unterbundene, Cels. – β) einen Raum umgeben, einschließen, loca vallo, Frontin. 2, 11, 7. – c) in einen Raum aufnehmend, umfassen, begreifen, α) übh.: quas (nuces integras) uno modio comprehendere possis, Varr.: ovis non comprehendatur hieme (sc. stabulis), darf man nicht überwintern lassen, Col. – v. Raume selbst, circuitus rupis XXXII stadia comprehendit, Curt. – von der Tragweite eines Geschosses, quantum impulsa valet comprendere lancea nodo, Sil. 4, 102. – u. von der Tragweite eines chirurg. Instrum. usw., si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus (Trepan) possit, Cels.: fascia non vulnus tantum, sed paulum utrimque eius comprehendat, Cels. – β) v. Weibe, empfangen = schwanger werden (gew. concipere, griech. συλλαμβάνεσθαι), Cels. 5, 21. § 13.

    2) befassen = anfassen, erfassen, fassen, ergreifen, a) übh.: quid manibus (opus est), si nihil comprehendendum est? Cic.: c. ramos, Curt.: aures, Tibull.: supinum eum (puerum) et aversum, Cels.: alcis dextram, Val. Max.: carbonem duplici forcipe, Hier.: lanceam laevā, Curt.: sinistrā manu scrotum, Cels.: tura tribus digitis, Lact.: testam plano situ digitis, Min. Fel.: quantum manu comprehendet, Cels.: quantum tribus digitis comprehendi potest, Cels. – c. alqm faucibus (bei der Kehle), Val. Max.: alqm comā (beim H.), Dict.: guttura morsu, Lucan.: manum (Rüssel) elephantorum mordicus, Plin. – v. lebl. Subjj., α) v. Instrumenten, saepe enim forceps, cum dentem comprehendere non possit aut frustra comprehendat, os gingivae prehendit et frangit, Cels. 7, 12, 1. p. 287, 24 D. – β) v. Feuer, ignis robora comprehendit, Verg.: quae (flamma) igni alita oppidanorum sepulcra comprehendit, Curt.: incendium turres et cetera opera comprehendit, Curt. – im Passiv, opera flammā comprehensa, Hirt. b.G.: avidis comprehenditur ignibus agger, Ov.: im Zshg. ohne igni. od. flammā, comprehensa aedificia, comprehensae lautumiae et atrium regium, Liv. 26, 27. § 2 u. 3. – γ) v. Ggstdn., die Feuer fangen, hae (casae) celeriter ignem comprehenderunt, Caes.: c. longis crinibus ignem (v. einer Pers.), Verg. – im Passiv, flammā ab utroque cornu comprehensā naves sunt combustae quinque, Caes. – δ) v. Krankheit, comprehendi morbo toto corpore, Iustin.: comprendi pestiferā lue, Iustin. – ε) als t.t. der Gärtnersprache, v. Pflanzen = Wurzel fassen, bekleiben, c. terram, ICt.: absol., Col. u. Pallad. – v. Pfropfreis = einwachsen, absol., Varr. r.r. 1, 40, 6. – b) als Bittender jmds. Hand ergreifen, jmd. an der Hand fassen, comprehendunt utrumque et orant, ne etc., Caes. b.G. 5, 31, 1. – c) feindlich ergreifen, α) Pers. ergreifen, fassen, packen, festnehmen (Ggstz. dimittere, emittere), fratres Litavicci, Caes.: servos, Liv.: fures, Catull.: interfectores fugientes, Liv.: praesidium Punicum, gefangen nehmen, Liv.: hominem c. et in custodiam Ephesi tradere, Cic.: alqm e navi egressum c. et in vincula conicere, Caes.: belli duces captos et comprehensos tenere, Cic. – mit Advv., propalam Dareus comprehendi non poterat, Curt. – m. Prädikats-Acc., alqm vivum in fuga, Caes.; od. m. pro u. Abl., alqm pro moecho, Ter. – m. in u. Abl., alqm in fuga, Caes.: alqm in furto, Frontin.: alqm in furto aut in latrocinio, Cic. – mit cum u. Abl. (womit? od. mit wem?), alqm cum gladio cruento, Cic.: alqm simul cum Ismenia, Nep. – mit per u. Akk., regem per milites, Curt. – m. folg. Infin. = dabei ertappen, daß usw., qui interesse conventibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Theod. 16, 4, 5. – β) Tiere u. sächl. Ggstde. aufgreifen, festnehmen, wegnehmen, mit Beschlag (Arrest) belegen, raedas equosque, Caes.: vehicula, Suet.: naves duas, Nep.: epistulas, Iustin.: venenum manifesto, Cic. – m. in u. Abl. od. m. bl. Genet. od. Abl. locat., naves in flumine Vulturno, Liv.: alcis signa militaria atque arma Capuae, Caes.: m. per u. Akk., Apameae manifesto comprehensum esse... auri pondo centum paulo minus per Sex. Caesium, Cic. – m. ad u. Akk. Gerund., vehicula ad deportandum meritoria et pistrinensia iumenta, Suet. – γ) eine Örtl. besetzen, aliis comprehensis collibus, Caes. b.c. 3, 46. § 6. – δ) eine verbrecherische Handlungsweise entdecken, alcis nefandum adulterium in pulvinaribus sanctissimis nobilissimae feminae, jmd. ertappen bei usw., Cic.: res indicio alcis comprehenditur, Cic.: totius testimonii ficta audacia manifesto comprehensa (auf der Tat ertappt) atque oppressa tenetur, Cic.

    B) übtr.: 1) umfassen, umschließen, a) mit Liebe, Freundschaft usw. umschließen, sich verbinden, adulescentem humanitate suā, Cic.: multos amicitiā, Cic.: totam Atinatem praefecturam omnibus officiis per se, per patrem, per maiores suos, Cic. – b) in eine od. mit einer Gestalt einschließen, spiritum (heiligen Geist) in effigiem c., Lact. 4, 8, 9: elementorum figurae humanā specie comprehensae, Lact. 2, 6, 1. – c) in eine Formel, einen Begriff usw. einschließen, mit (ein)begreifen, in hanc formulam omnia iudicia legitima, omnia officia domestica conclusa et comprehensa sint, Cic.: quae omnia senatus decretis comprehensa et comprobata sunt, Vell.: quae omnia una cum deorum notione comprehendimus, unter dem Begriff Gott mitbegreifen, Cic. – d) mit Worten od. Zahlen, begreifen, α) mit Worten u. dgl. begreifen, in Worte fassen, ausdrücken, beschreiben, m. Abl., verbis luculentioribus et pluribus rem eandem, Cic.: circumscriptione quādam verborum comprehendere concludereque sententiam, Cic.: alqd paucis verbis c., Cels.: alqd brevi c., Cic.: c. alqd dictis, Ov.: bella viginti voluminibus, Suet. – mit Advv., breviter comprehensa sententia, Cic.: breviter verbis comprehensa enuntiatio, Quint.: breviter paucis c. multa, Lucr.: propriis verbis solute et facile sententiam, Cic.: hanc partem (medicinae) pluribus voluminibus diligentissime, Cic. – ohne weitere Ang., veterum rerum memoriam, Cic.: quae (adversa) si comprendere coner etc., Ov.: quas (curationes) protinus hic comprehendam, Cels.: omnes scelerum comprendere formas possim, Verg.: unpers., ut supra comprehensum est, wie oben gesagt, Cels. – β) mit Zahlen, in der Berechnung begreifen, alqd numero, in oder mit Zahlen ausdrücken, Verg. georg. 2, 104. Ov. art. am. 2, 447: quorum numerum comprendere non est, die man nicht alle zu zählen vermöchte, Ov. trist. 5, 11, 19: cum minores summas et dissidentes computatio una comprehendit, Sen. ep. 84, 7.

    2) durch sinnliche Wahrnehmung usw. begreifen, auffassen, erfassen, mit u. ohne Abl. visu, mit dem Gesichtssinn, alqd visu, Sil. 3, 404: u. (ohne visu) litterarum apices, Gell. 13, 30 (31), 10. – mit Abl. sensu od. sensibus, mit dem Sinne, mit den Sinnen, Cic. – m. Abl. memoriā, recordatione = im Gedächtnisse, in der Erinnerung festhalten, bewahren, has quinque dierum disputationes memoriā c., Cic.: hoc recordatione c., Sen. – m. Abl. animo, cogitatione, mente, scientiā = mit dem Geiste usw. erfassen, begreifen = verstehen, erkennen, animo intellegentiam alcis rei, Cic.: omnes animo virtutes penitus, Cic.: omnia quae sunt in rerum natura celeriter animo, Cic.: alqd animo c. et tenere, Cic.: animo alqd tenere comprehensum, non sensibus, Cic.: cognitum comprehensumque animis alqd habere, Cic.: habere bene cognitam voluptatem et satis firme conceptam animo atque comprehensam, Cic.: c. omma suis animis et cogitatione, Cic.: intellegere et cogitatione c., qualis sit animus, Cic.: sed quo magis (mentem ab oculis) sevoco, eo minus id, quod tu vis, possum mente comprehendere, Cic.: si quam opinionem iam vestris mentibus comprehendistis, eine Meinung gefaßt habt, Cic.: res penitus perspectae planeque cognitae scientiāque comprehensae, Cic. – mit Abl. wodurch? = woran? alqd certis signis, Col. 6, 24, 3: alqd experimentis assiduis, Pallad. 2, 13, 8. – im Zshg. ohne weitere Ang. = begreifen, verstehen, esse aliquid, quod comprehendi et percipi posset, Cic.: non posse vero comprehendi (naturam), Cels. – / Die (nach Quint. 1, 5, 21 ursprüngliche, durch Aspiration erst in comprehendo erweiterte) Form comprendo findet sich nicht bloß bei Dichtern, sondern auch in den besten Handschriften der besten Prosaiker und in pros. Inschriften (zB. comprendit, Liv. 30, 10, 5: comprensa, Caes. b.c. 3, 101, 5: comprendo, Corp. inscr. Lat. 10, 4842, 64; vgl. Osann Apul. de orthogr. p. 114. Mai Cic. de rep. 4, 5, 5. Heerw. Liv. 21, 58, 6. p. 206. Köne, die Sprache der röm. Epiker S. 234 f.

    lateinisch-deutsches > comprehendo

  • 18 corripio

    corrĭpĭo, ĕre, rĭpŭi, reptum [cum + rapio] - tr. -    - la forme conr- se trouve çà et là dans les mss. [st1]1 [-] saisir vivement, prendre, empoigner.    - corripere arcum, Virg. En. 1, 188: saisir son arc.    - hominem corripi jussit, Cic. Verr. 3, 57: il fit saisir cet homme.    - corrigere corpus de terra, Lucr. 4, 1000 ; corpus e stratis, Virg. En. 3, 176: se lever vivement de terre, de sa couche.    - corripere corpus e somno Lucr. 3, 164: s'arracher au sommeil.    - se corripere, Virg. En. 6, 472: s'élancer.    - intro se corripere, Ter. Hec. 364: entrer vivement.    - poét. corripere viam, Virg. En. 1, 418 ; campum, Virg. G. 3, 104: prendre vivement une route, se saisir de l'espace (dévorer l'espace).    - corripere gradum, Hor. O. 1, 3, 33: presser le pas.    - flamma corripuit tabulas, Virg. En. 9, 537: la flamme saisit les ais.    - correpti flamma, Liv. 28, 23, 4: saisis par la flamme.    - turbine correptus, Lucr. 5, 1232: saisi par un tourbillon.    - turbo tecta corripiens, Sen. Nat. 7, 5, 1: la trombe emportant les maisons.    - nec singula morbi corpora corripiunt, Virg. G. 3, 472: les maladies n'attaquent pas les corps isolément.    - valetudine adversa corripitur, Tac. An. 12, 66: la maladie le saisit.    - segetes sol nimius, nimius corripit imber, Ov. M. 5, 483: un soleil excessif, des pluies excessives attaquent les moissons. [st1]2 [-] fig. se saisir de, s'emparer de.    - corripere pecunias, pecuniam, Cic. Verr. 2, 30, etc.: faire main basse sur des sommes d'argent (les rafler).    - fascibus correptis, Sall. C. 18, 5: s'étant saisis des faisceaux consulaires. [st1]3 [-] se saisir de qqn en accusateur, se faire accusateur de qqn, accuser, dénoncer.    - Tac. An. 2, 28 ; 3, 49, etc.    - a delatoribus corripitur, Tac. An. 6, 40: les délateurs s'emparent d'elle. [st1]4 [-] se saisir de qqn en paroles, le malmener.    - clamoribus judices corripuerunt, Cael. Fam. 8, 2, 1, on hua les juges.    - convicio consulis correpti, Caes. BC. 1, 2, 5: en butte aux invectives du consul. [st1]5 [-] déchirer qqn en paroles, le blâmer de façon mordante.    - Liv. 2, 28, 5 ; Sen. Nat. 6, 20, 5 ; Quint. 11, 1, 68.    - ab eo me correptum cur ambularem, Plin. Ep. 3, 5, 16: [je me souviens] qu'il me demanda compte avec vivacité d'une promenade que je faisais. [st1]6 [-] resserrer, réduire (en resserrant).    - corripere membra timore, Lucr. 5, 1223: ramasser ses membres sous l'effet de la crainte.    - corripere impensas, Suet. Tib. 34: réduire les dépenses.    - corripere vitam, Sen. Ep. 74, 27: raccourcir la vie.    - singulos (missus) a septenis spatiis ad quina corripuit, Suet. Dom. 4: il restreignit chaque course de sept tours à cinq. [st1]7 [-] rendre une syllabe brève dans la prononciation, la prononcer brève.    - Varr. L. 7, 33 ; Sen. Nat. 2, 56, 2 ; Quint. 1, 5, 18 ; 1, 6, 32, etc.
    * * *
    corrĭpĭo, ĕre, rĭpŭi, reptum [cum + rapio] - tr. -    - la forme conr- se trouve çà et là dans les mss. [st1]1 [-] saisir vivement, prendre, empoigner.    - corripere arcum, Virg. En. 1, 188: saisir son arc.    - hominem corripi jussit, Cic. Verr. 3, 57: il fit saisir cet homme.    - corrigere corpus de terra, Lucr. 4, 1000 ; corpus e stratis, Virg. En. 3, 176: se lever vivement de terre, de sa couche.    - corripere corpus e somno Lucr. 3, 164: s'arracher au sommeil.    - se corripere, Virg. En. 6, 472: s'élancer.    - intro se corripere, Ter. Hec. 364: entrer vivement.    - poét. corripere viam, Virg. En. 1, 418 ; campum, Virg. G. 3, 104: prendre vivement une route, se saisir de l'espace (dévorer l'espace).    - corripere gradum, Hor. O. 1, 3, 33: presser le pas.    - flamma corripuit tabulas, Virg. En. 9, 537: la flamme saisit les ais.    - correpti flamma, Liv. 28, 23, 4: saisis par la flamme.    - turbine correptus, Lucr. 5, 1232: saisi par un tourbillon.    - turbo tecta corripiens, Sen. Nat. 7, 5, 1: la trombe emportant les maisons.    - nec singula morbi corpora corripiunt, Virg. G. 3, 472: les maladies n'attaquent pas les corps isolément.    - valetudine adversa corripitur, Tac. An. 12, 66: la maladie le saisit.    - segetes sol nimius, nimius corripit imber, Ov. M. 5, 483: un soleil excessif, des pluies excessives attaquent les moissons. [st1]2 [-] fig. se saisir de, s'emparer de.    - corripere pecunias, pecuniam, Cic. Verr. 2, 30, etc.: faire main basse sur des sommes d'argent (les rafler).    - fascibus correptis, Sall. C. 18, 5: s'étant saisis des faisceaux consulaires. [st1]3 [-] se saisir de qqn en accusateur, se faire accusateur de qqn, accuser, dénoncer.    - Tac. An. 2, 28 ; 3, 49, etc.    - a delatoribus corripitur, Tac. An. 6, 40: les délateurs s'emparent d'elle. [st1]4 [-] se saisir de qqn en paroles, le malmener.    - clamoribus judices corripuerunt, Cael. Fam. 8, 2, 1, on hua les juges.    - convicio consulis correpti, Caes. BC. 1, 2, 5: en butte aux invectives du consul. [st1]5 [-] déchirer qqn en paroles, le blâmer de façon mordante.    - Liv. 2, 28, 5 ; Sen. Nat. 6, 20, 5 ; Quint. 11, 1, 68.    - ab eo me correptum cur ambularem, Plin. Ep. 3, 5, 16: [je me souviens] qu'il me demanda compte avec vivacité d'une promenade que je faisais. [st1]6 [-] resserrer, réduire (en resserrant).    - corripere membra timore, Lucr. 5, 1223: ramasser ses membres sous l'effet de la crainte.    - corripere impensas, Suet. Tib. 34: réduire les dépenses.    - corripere vitam, Sen. Ep. 74, 27: raccourcir la vie.    - singulos (missus) a septenis spatiis ad quina corripuit, Suet. Dom. 4: il restreignit chaque course de sept tours à cinq. [st1]7 [-] rendre une syllabe brève dans la prononciation, la prononcer brève.    - Varr. L. 7, 33 ; Sen. Nat. 2, 56, 2 ; Quint. 1, 5, 18 ; 1, 6, 32, etc.
    * * *
        Corripio, corripis, pen. cor. corripui, correptum, corripere. Virg. Prendre une chose hastivement et soubdainement.
    \
        Corripere aliquem in neruum. Plaut. Le mettre rudement et violentement au cep, en prison.
    \
        Corripere sese intro. Terent. Hastivement entrer dedens.
    \
        Corripere se repente. Plaut. S'en aller soubdainement.
    \
        Corripuit de repente tacitus sese ad filiam. Terent. Il s'est jecté dedens hastivement.
    \
        Clamoribus iudices corripere. Caelius Ciceroni. Reprendre, Crier apres les juges.
    \
        E somno, vel stratis corripere corpus. Virgil. Se lever du lict hastivement.
    \
        Cursum corripere. Liu. Se prendre à courir, Se haster de courir.
    \
        Gradum. Horat. Se haster d'aller.
    \
        Hominem corripi ac suspendi iussit. Cic. Il commanda qu'il fust empoigné, et saisi au corps.
    \
        Extremus horror corripit lumina. Valer. Flac. Il se meurt.
    \
        Membra corripere. Lucret. Retirer à cause d'une soubdaine frayeur.
    \
        Spatium corripere. Virgil. Expedier le chemin d'une lice et abreger.
    \
        Viam corripere. Virg. Abreger chemin, Se haster d'aller, Se mettre à chemin, S'acheminer.
    \
        Corripi aliquo dolore. Plin. iunior. Estre saisi de maladie, Estre prins soubdainement de maladie.
    \
        Amore correptus. Ouid. Esprins d'amour.
    \
        Corripere, pro Reprehendere. Plin. iunior, Correptus ab eo cur ambularem. Je fuz reprins.

    Dictionarium latinogallicum > corripio

  • 19 comprehendo

    com-prehendo (zsgzg. com-prēndo), prehendī (prēndī), prehēnsum (prēnsum), ere, I) zusammenfassen, zusammenhalten = verbinden, vereinigen, a) übh.: easque ipsas (naves) malis antennisque de nave in navem traiectis ac validis funibus velut uno inter se vinculo illigatis comprendit, Liv. – v. lebl. Subjj., oras vulneris suturae comprehendunt, Cels. 7, 4. no. 3. – b) als mediz. t.t. = durch etw. binden, medicamentum melle, Scrib. 70 extr. u.a. Veget. mul. 6, 27, 1.
    II) befassen, begreifen, A) eig.: 1) = umfassen, umschließen, a) übh.: vulva non maior (est), quam ut manu comprehendatur, Cels. 4, 1. p. 122, 31 D. – b) umgebend umschließen = umgeben, α) einen Körper umschließen, umschlingen, umwickeln, v. Binden u. dgl., fascia caput umeri comprehendere debet, Cels.: quā (linum) comprehendit alvum, Cels.: multae membranulae venas et arterias comprehendunt, Cels.: articuli validis nervis comprehenduntur, Cels. – filo comprehensae venae, unterbundene, Cels. – β) einen Raum umgeben, einschließen, loca vallo, Frontin. 2, 11, 7. – c) in einen Raum aufnehmend, umfassen, begreifen, α) übh.: quas (nuces integras) uno modio comprehendere possis, Varr.: ovis non comprehendatur hieme (sc. stabulis), darf man nicht überwintern lassen, Col. – v. Raume selbst, circuitus rupis XXXII
    ————
    stadia comprehendit, Curt. – von der Tragweite eines Geschosses, quantum impulsa valet comprendere lancea nodo, Sil. 4, 102. – u. von der Tragweite eines chirurg. Instrum. usw., si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus (Trepan) possit, Cels.: fascia non vulnus tantum, sed paulum utrimque eius comprehendat, Cels. – β) v. Weibe, empfangen = schwanger werden (gew. concipere, griech. συλλαμβάνεσθαι), Cels. 5, 21. § 13.
    2) befassen = anfassen, erfassen, fassen, ergreifen, a) übh.: quid manibus (opus est), si nihil comprehendendum est? Cic.: c. ramos, Curt.: aures, Tibull.: supinum eum (puerum) et aversum, Cels.: alcis dextram, Val. Max.: carbonem duplici forcipe, Hier.: lanceam laevā, Curt.: sinistrā manu scrotum, Cels.: tura tribus digitis, Lact.: testam plano situ digitis, Min. Fel.: quantum manu comprehendet, Cels.: quantum tribus digitis comprehendi potest, Cels. – c. alqm faucibus (bei der Kehle), Val. Max.: alqm comā (beim H.), Dict.: guttura morsu, Lucan.: manum (Rüssel) elephantorum mordicus, Plin. – v. lebl. Subjj., α) v. Instrumenten, saepe enim forceps, cum dentem comprehendere non possit aut frustra comprehendat, os gingivae prehendit et frangit, Cels. 7, 12, 1. p. 287, 24 D. – β) v. Feuer, ignis robora comprehendit, Verg.: quae (flamma) igni alita oppidanorum sepulcra comprehendit, Curt.: incendium turres et ce-
    ————
    tera opera comprehendit, Curt. – im Passiv, opera flammā comprehensa, Hirt. b.G.: avidis comprehenditur ignibus agger, Ov.: im Zshg. ohne igni. od. flammā, comprehensa aedificia, comprehensae lautumiae et atrium regium, Liv. 26, 27. § 2 u. 3. – γ) v. Ggstdn., die Feuer fangen, hae (casae) celeriter ignem comprehenderunt, Caes.: c. longis crinibus ignem (v. einer Pers.), Verg. – im Passiv, flammā ab utroque cornu comprehensā naves sunt combustae quinque, Caes. – δ) v. Krankheit, comprehendi morbo toto corpore, Iustin.: comprendi pestiferā lue, Iustin. – ε) als t.t. der Gärtnersprache, v. Pflanzen = Wurzel fassen, bekleiben, c. terram, ICt.: absol., Col. u. Pallad. – v. Pfropfreis = einwachsen, absol., Varr. r.r. 1, 40, 6. – b) als Bittender jmds. Hand ergreifen, jmd. an der Hand fassen, comprehendunt utrumque et orant, ne etc., Caes. b.G. 5, 31, 1. – c) feindlich ergreifen, α) Pers. ergreifen, fassen, packen, festnehmen (Ggstz. dimittere, emittere), fratres Litavicci, Caes.: servos, Liv.: fures, Catull.: interfectores fugientes, Liv.: praesidium Punicum, gefangen nehmen, Liv.: hominem c. et in custodiam Ephesi tradere, Cic.: alqm e navi egressum c. et in vincula conicere, Caes.: belli duces captos et comprehensos tenere, Cic. – mit Advv., propalam Dareus comprehendi non poterat, Curt. – m. Prädikats-Acc., alqm vivum in fuga, Caes.; od. m. pro u. Abl., alqm pro moecho,
    ————
    Ter. – m. in u. Abl., alqm in fuga, Caes.: alqm in furto, Frontin.: alqm in furto aut in latrocinio, Cic. – mit cum u. Abl. (womit? od. mit wem?), alqm cum gladio cruento, Cic.: alqm simul cum Ismenia, Nep. – mit per u. Akk., regem per milites, Curt. – m. folg. Infin. = dabei ertappen, daß usw., qui interesse conventibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Theod. 16, 4, 5. – β) Tiere u. sächl. Ggstde. aufgreifen, festnehmen, wegnehmen, mit Beschlag (Arrest) belegen, raedas equosque, Caes.: vehicula, Suet.: naves duas, Nep.: epistulas, Iustin.: venenum manifesto, Cic. – m. in u. Abl. od. m. bl. Genet. od. Abl. locat., naves in flumine Vulturno, Liv.: alcis signa militaria atque arma Capuae, Caes.: m. per u. Akk., Apameae manifesto comprehensum esse... auri pondo centum paulo minus per Sex. Caesium, Cic. – m. ad u. Akk. Gerund., vehicula ad deportandum meritoria et pistrinensia iumenta, Suet. – γ) eine Örtl. besetzen, aliis comprehensis collibus, Caes. b.c. 3, 46. § 6. – δ) eine verbrecherische Handlungsweise entdecken, alcis nefandum adulterium in pulvinaribus sanctissimis nobilissimae feminae, jmd. ertappen bei usw., Cic.: res indicio alcis comprehenditur, Cic.: totius testimonii ficta audacia manifesto comprehensa (auf der Tat ertappt) atque oppressa tenetur, Cic.
    B) übtr.: 1) umfassen, umschließen, a) mit Liebe, Freundschaft usw. umschließen, sich verbinden, ad-
    ————
    ulescentem humanitate suā, Cic.: multos amicitiā, Cic.: totam Atinatem praefecturam omnibus officiis per se, per patrem, per maiores suos, Cic. – b) in eine od. mit einer Gestalt einschließen, spiritum (heiligen Geist) in effigiem c., Lact. 4, 8, 9: elementorum figurae humanā specie comprehensae, Lact. 2, 6, 1. – c) in eine Formel, einen Begriff usw. einschließen, mit (ein)begreifen, in hanc formulam omnia iudicia legitima, omnia officia domestica conclusa et comprehensa sint, Cic.: quae omnia senatus decretis comprehensa et comprobata sunt, Vell.: quae omnia una cum deorum notione comprehendimus, unter dem Begriff Gott mitbegreifen, Cic. – d) mit Worten od. Zahlen, begreifen, α) mit Worten u. dgl. begreifen, in Worte fassen, ausdrücken, beschreiben, m. Abl., verbis luculentioribus et pluribus rem eandem, Cic.: circumscriptione quādam verborum comprehendere concludereque sententiam, Cic.: alqd paucis verbis c., Cels.: alqd brevi c., Cic.: c. alqd dictis, Ov.: bella viginti voluminibus, Suet. – mit Advv., breviter comprehensa sententia, Cic.: breviter verbis comprehensa enuntiatio, Quint.: breviter paucis c. multa, Lucr.: propriis verbis solute et facile sententiam, Cic.: hanc partem (medicinae) pluribus voluminibus diligentissime, Cic. – ohne weitere Ang., veterum rerum memoriam, Cic.: quae (adversa) si comprendere coner etc., Ov.: quas (curationes) protinus hic comprehendam, Cels.:
    ————
    omnes scelerum comprendere formas possim, Verg.: unpers., ut supra comprehensum est, wie oben gesagt, Cels. – β) mit Zahlen, in der Berechnung begreifen, alqd numero, in oder mit Zahlen ausdrücken, Verg. georg. 2, 104. Ov. art. am. 2, 447: quorum numerum comprendere non est, die man nicht alle zu zählen vermöchte, Ov. trist. 5, 11, 19: cum minores summas et dissidentes computatio una comprehendit, Sen. ep. 84, 7.
    2) durch sinnliche Wahrnehmung usw. begreifen, auffassen, erfassen, mit u. ohne Abl. visu, mit dem Gesichtssinn, alqd visu, Sil. 3, 404: u. (ohne visu) litterarum apices, Gell. 13, 30 (31), 10. – mit Abl. sensu od. sensibus, mit dem Sinne, mit den Sinnen, Cic. – m. Abl. memoriā, recordatione = im Gedächtnisse, in der Erinnerung festhalten, bewahren, has quinque dierum disputationes memoriā c., Cic.: hoc recordatione c., Sen. – m. Abl. animo, cogitatione, mente, scientiā = mit dem Geiste usw. erfassen, begreifen = verstehen, erkennen, animo intellegentiam alcis rei, Cic.: omnes animo virtutes penitus, Cic.: omnia quae sunt in rerum natura celeriter animo, Cic.: alqd animo c. et tenere, Cic.: animo alqd tenere comprehensum, non sensibus, Cic.: cognitum comprehensumque animis alqd habere, Cic.: habere bene cognitam voluptatem et satis firme conceptam animo atque comprehensam, Cic.: c. omma suis animis et cogita-
    ————
    tione, Cic.: intellegere et cogitatione c., qualis sit animus, Cic.: sed quo magis (mentem ab oculis) sevoco, eo minus id, quod tu vis, possum mente comprehendere, Cic.: si quam opinionem iam vestris mentibus comprehendistis, eine Meinung gefaßt habt, Cic.: res penitus perspectae planeque cognitae scientiāque comprehensae, Cic. – mit Abl. wodurch? = woran? alqd certis signis, Col. 6, 24, 3: alqd experimentis assiduis, Pallad. 2, 13, 8. – im Zshg. ohne weitere Ang. = begreifen, verstehen, esse aliquid, quod comprehendi et percipi posset, Cic.: non posse vero comprehendi (naturam), Cels. – Die (nach Quint. 1, 5, 21 ursprüngliche, durch Aspiration erst in comprehendo erweiterte) Form comprendo findet sich nicht bloß bei Dichtern, sondern auch in den besten Handschriften der besten Prosaiker und in pros. Inschriften (zB. comprendit, Liv. 30, 10, 5: comprensa, Caes. b.c. 3, 101, 5: comprendo, Corp. inscr. Lat. 10, 4842, 64; vgl. Osann Apul. de orthogr. p. 114. Mai Cic. de rep. 4, 5, 5. Heerw. Liv. 21, 58, 6. p. 206. Köne, die Sprache der röm. Epiker S. 234 f.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > comprehendo

  • 20 emico

    ē-mico, ē-micuī, ē-micātum, āre, zuckend, -sich schnellend hervorschießen, I) von verschiedenen Stellen aus, 1) eig.: a) v. Lebl., u. zwar α) v. der Flamme usw., hervorschießen, hervorblitzen, -sprühen, scintillis inter fumum emicantibus, Quint.: cum flamma ex eo monte emicuisset, Plin.: flamma emicat ex oculis, Ov.: dormienti circa caput flamma emicuit, Val. Max.: ex turri ignes emicant, Suet.: ab omni parte caeli emicare fulgura, Curt.: incendia de nubibus emicarunt, Apul. u. Augustin. – β) v. Quellen, Blut usw., hervorschießen, -quellen, scaturigines tenues emicant, Liv.: magna vis sanguinis emicat, Curt.: sanguis per utrumque foramen emicuit, Ov. – b) (poet.) v. leb. Wesen, hervorrennen, carcere (aus den Schr.), Ov. met. 10, 652. – 2) übtr.: a) hervorbrechen, alci pavor emicat, Tac.: quae (mala) diversis orbis oris emicabant, Flor. – b) hervorglänzen, -leuchten, egregia virtus alcis emicuit, Flor.: inter ceteros alci gloria emicuit, Iustin.: inter quae verba forte si emicuit decorum, Hor.: v. Pers., claritate rerum, Curt. 7, 6 (27), 20. – II) nach vorn: a) v. Geschossen, fortschwirren, abschnellen, telum excussum velut glans emicabat, Liv.: emicuit nervo telum, Ov.: saxa tormento emicant, Liv. – b) v. Blute, hervorschießen, illam in partem, unde etc., Lucr. 4, 1042. – c) (poet.) v. Pers., hinausspringen, -eilen, in litus, Verg.: u. vorspringen, longe ante omnia corpora, Verg. – III) aus der Tiefe nach oben, emporspringen, 1) eig.: a) v. Lebl.: cor emicat, schlägt, Vell.: in superos aër tenuissimus emicat ignes, Ov.: v. Blute, emporspritzen, alte od. in altum, Ov. – b) (poet.) v. leb. Wesen, empor-, aufschnellen, empor-, aufspringen, absol., altera lanx emicat, schnellt empor, in die Höhe, Verg.: solo (vom Boden), Verg.: in currum, Verg.: in auras Ov. – 2) (poet.) übtr., a) v. konkr. Subjj., emporragen, alto gurgite (v. einem Felsen), Ov. met. 9, 226: cacumen fluctu emicuit, Lucan. 5, 76. – b) v. Geiste, sich empor-, aufschwingen, animus ad summa emicaturus, Sen.: animus in (zu) cogitationes divinas emicat, Sen. – / Ungew. Perf. emicavi, Quint. 1, 6, 17: emicarunt, Apul. de mund. 34: emicasse, Augustin. de civ. dei 4, 2. p. 148, 3 D.2 Paul. Nol. nat. 13, 182.

    lateinisch-deutsches > emico

См. также в других словарях:

  • flamma — • flamma, låga, brinna, fladdra, glänsa, blossa, glöda, skimra • flamma, låga, brinna, fladdra, glänsa, blossa, glöda • flamma, låga, eld, eldstunga, glimt, skimmer • brinna, flamma, låga, glöda …   Svensk synonymlexikon

  • Flamma — Flamma, 1) M. Calpurnius F., 258 v. Chr. Legionstribun unter Atilius Calatinus in Sicilien, rettete mit 300 Tapferen die von den Carthagern eingeschlossene Armee des Consuls. 2) Gualvaneo de la F., gebürtig aus Mailand, trat 1297 in den… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • FLAMMA — I. FLAMMA proprie fornacis est, quod flatu follium excitatur; Salmas. mel. a φλέγμα, Aeol. φλέμμα, hincqueve φλάμμα, dicta. Eius inspectio, Gr. πυρομαντεία, pars Haruspicinae fuit non ignobilis; dicebanturque tum Harnspices δἰ ἐμπύρων μαυτεύεςθαι …   Hofmann J. Lexicon universale

  • flamma — tyttöystävä Onks toi blondi flamma sun frendis? …   Suomen slangisanakirjaa

  • FLAMMA Clausus — Tiberii libertus ac Praegustator; a quo nomen etiam sumpsit, Ti. Claudius Flamma Clausus …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Flamma sylvarum — Flamma sylvarum, ist Ixora coccinea …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Flamma Flamma — Infobox Album Name = Flamma Flamma The Fire Requiem Type = studio Longtype = 1st part of The Accacha Chronicles (European cover version) Artist = Nicholas Lens Released = 1994, re release 2002 Recorded = Genre = Contemporary classical Length = 75 …   Wikipedia

  • flamma — I s ( n, flammor) II v ( de, t) …   Clue 9 Svensk Ordbok

  • Flamma fumo est proxima. — См. Нет дыма без огня …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Gastrotheca flamma — Gastrotheca flamma …   Wikipédia en Français

  • Gastrotheca flamma — Gastrotheca flamma …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»